Dieren – net als mensen – hebben emoties en gevoelens. Al zeggen de termen je nu misschien weinig, je houdt rekening met de zintuigelijke en lichamelijke gevoelens van je paard. Zo voorkom je dat je paard het te koud/warm heeft of uitdroogt van de dorst.
Zintuigelijke gevoelens
Afkomst: vanuit de omgeving
Bijvoorbeeld: warm of koud
Lichamelijke gevoelens
Afkomst: vanuit je lichamelijke toestand
Bijvoorbeeld: honger, dorst en vermoeidheid
Je paard en emoties: 3 type gevoelens
Of je nu in de sport rijdt, recreatief bezig bent of geniet van je paard in de wei, elke paardeneigenaar zal zijn best doen om tegemoet te komen aan die basisbehoeftes en gevoelens. Maar om je paard gelukkig te maken, heeft je dier meer nodig. Je paard heeft namelijk ook nog emotionele gevoelens:
Emotionele gevoelens
Afkomst: vanuit het brein
Bijvoorbeeld: angst, woede, blij
Ondanks dat wetenschappers nog lang niet klaar zijn met onderzoeken naar het brein, is ondertussen duidelijk dat zowel positieve en negatieve emoties een resultaat zijn van chemische ‘mengsels’ in het brein. Zo veroorzaken verschillende neurotransmitters en hormonen de emoties van jou en je dier.
Hoe beïnvloedbaar is je brein?
Oke oke, het klinkt ondertussen al heel technisch, maar hou vol. Het wordt duidelijker!
Toen er in de jaren ’70 steeds meer kennis over neurotransmitters bekend werd, is onderzoeker Jaak Panksepp de invloed van toegediende chemische stoffen op gedrag gaan onderzoeken:
Neurotransmitters
Neurotransmitters zijn chemische stoffen die ervoor zorgen dat de zenuwcellen in de hersenen elektrische signalen aan elkaar door kunnen geven.
Door te experimenteren met verschillende stoffen (bijvoorbeeld dopamine en serotonine), ontdekte Panksepp dat sociaal gedrag en de sociale band tussen individuen geregeld wordt door dit systeem van chemische stoffen in je brein. En ja, ook dit werd bij dieren getest en ontdekt!
Drukken op knopjes in je hersenen
Het hersenonderzoek van Panksepp stopte daar niet. Panksepp ging door met Deep Brain Stimulation. Via een operatie werden er in de hersenen electroden geplaatst die gekoppeld waren aan een stimulator. Op deze manier kon Panksepp letterlijk bepaalde hersengebieden stimuleren door op een knopje te drukken. En hoe gek het ook klinkt, door dit te doen kon Jaak Panksepp hersensystemen activeren zoals agressie!
Dat Jaak in zijn onderzoeken ook aantoonde dat dieren emoties konden ervaren, was erg vernieuwend voor die tijd. Het duurde dan ook tot 2000 voordat Jaak Panksepp meer erkenning kreeg. En uiteindelijk ging in 2010 ook een grote tegenstander overstap. Wetenschapper Joseph LeDoux erkende dat er inderdaad gebieden in het zoogdierenbrein liggen, die verantwoordelijk zijn voor emoties die dieren bewust beleven.
7 core emotions
Mede door die onderzoeken heeft Panksepp 7 core emotions vastgesteld: SEEKING, PLAY, CARE, LUST, SADNESS, FEAR en ANGER. Deze 7 core emoties zijn aangeboren en cruciaal voor overleving. En daar komen we bij het laatste onderdeel: emotionele gevoelens.
Wanneer je dier veelal positieve emoties ervaart, zal hij positiever in het leven staan. Hij vindt het leven leuk, bekijkt nieuwe situaties met nieuwsgierigheid en heeft vertrouwen in de mensen om hem heen. Het tegenovergestelde gebeurd wanneer je paard vooral negatieve emoties ervaart: hij kan angstiger zijn en nieuwe situaties wantrouwig benaderen.
Emoties zijn zelfs zo sterk en belangrijk dat ze de persoonlijkheid van je dier bepalen, effect hebben op hersenontwikkeling, sociale vaardigheden en stressgevoeligheid. Reden genoeg om ze mee te nemen in je training!
Weten hoe je omgaat met sadness, fear en anger of hoe je je paard meer positievere emoties laat ervaren? Volgende week schrijf ik daarover meer in deel 2!
Liefs,
Interessant leesvoer:
Interessant leesvoer: - Sammy Beau op Positief Paard: SOS mijn paard is bang
- Ted Talk van Jaak Panksepp: The science of emotions
- Connection Training: Emotions and training
