Search

Clickertraining woordenboek voor beginners

Header blog: Clickertraining woordenboek voor beginners: Begin je met clickertraining? Dan kan er veel informatie op je af komen! In deze blog een clickertraining woordenboek met alle belangrijke termen zoals positieve bekrachtiging, leertheorie, conditioneren

Inhoudsopgave

In Positief Paard Community staan blogs van mensen die actief bezig zijn met paardenwelzijn! De blogs gaan over o.a. het trainen met positieve bekrachtiging, natuurlijke huisvesting, enrichment en het voerbeleid van je paard. In deze korte blogserie stel ik samen met Amber een clickertraining woordenboek op met alle belangrijkste termen.

Wanneer je net begint met clickertraining, kan alle informatie wat overweldigend zijn. Wat bedoelen mensen met conditioneren, het leerquadrant of autonomie? Wees gerust, deze fase hoort erbij. In deze blog samen met Amber van @paardinvrijheid duiken we in de meest belangrijke woorden die je als beginnende clickertrainer tegenkomt! 

Clickertraining woordenboek

Amber en ik hebben deze woordenlijst zo logisch mogelijk proberen in te delen. Hopelijk gaat de woordenlijst dan een beetje leven, zodat het je een goed overzicht geeft. Sommige onderwerpen en/of woorden hebben we aangevuld met links naar andere blogs en/of sites. Zo kan je je helemaal onderdompelen in alle clicker info!

Conditioneren

Onbewust of bewust, je leert je paard altijd iets. En dit leerproces is gebasseerd op conditioneren. Bij conditionering leer je het dier gedrag te vertonen als reactie op een externe prikkel. 

Betekenis: Het associëren van een aanvankelijk neutrale prikkel met een betekenisvolle prikkel. 

Uitleg: Bij klassieke conditionering leer je als gevolg van gebeurtenissen en omstandigheden in een bepaalde omgeving. Je kan zeggen dat het leren je overkomt, waardoor je betekenis geeft aan een bepaalde prikkel (zoals een geluid, geur, omgeving etc).

Voorbeeld: Je hoort je telefoon afgaan en je voelt je daardoor enthousiast, want je hebt gekoppeld dat je ringtone betekent dat iemand met je wilt kletsen.

Betekenis: Een verandering in de omgeving (een prikkel).

Uitleg: Een stimulus kan neutraal (van geen betekenis voor het dier), saillant (valt op in de omgeving van het dier), generaliserend (verschillende prikkels leveren dezelfde reactie op) en discriminerend (de prikkel brengt verandering teweeg in het gedrag of de gemoedstoestand van het dier) zijn.

Voorbeeld: Rent je paard weg wanneer je aankomt met het zadel of komt hij aanrennen zodra je met zijn voerbak aankomt? Dit is het gevolg van verschillende stimulus’en.    

Betekenis: Het leerproces waarbij een respons gevolgd wordt door een bekrachtiger (Engels: reinforcer) of bestraffer (Engels: punisher).

Uitleg: Operante conditionering komt neer op het motiveren van (gewenst) gedrag door middel van een bekrachtiger, of het demotiveren van (ongewenst) gedrag met een bestraffer.

Voorbeeld: Je ruimt je kamer op, om van het gezeur van je moeder af te zijn (bestraffer) of je ruimt je kamer op, omdat je dan een reep chocolade krijgt van je moeder (bekrachtiger). 

De leerthoerie

Goed, je paard leert dus ontzettend veel van jou en andere externe prikkels. Maar hoe werkt dat eigenlijk? 

Betekenis: Schematische weergave van de verschillende vormen van operante conditionering

Uitleg: In het leerquadrant (of de leertheorie) staan de 4 vormen van operant conditioneren: positieve bekrachtiging, negatieve bekrachtiging, positief straffen en negatief straffen. 

Hierbij staat positief niet voor iets leuks, maar voor het toevoegen van een bekrachtiger of bestraffer. Negatief staat voor het weghalen daarvan. 

Voorbeeld:


Bron: http://fedupfred.com/emotional-quadrants/

Meer lezen: Wat is de leertheorie? 

Betekenis: Iets wat zorgt voor herhaling van (gewenst) gedrag.

Uitleg Een bekrachtiger is een consequentie op gedrag wat ervoor zorgt dat dat gedrag wordt gestimuleerd. Dit zorgt ervoor dat het dier dit gedrag vaker gaat vertonen, om zo de bekrachtiger te krijgen. Bekrachtiging wordt gebruikt om gedrag aan te leren.

Zie ook: Positieve bekrachtiging en negatieve bekrachtging

Betekenis: Een prettige prikkel.

Uitleg: Het dier ervaart een appetitieve prikkel als prettig en zal proberen deze nog eens te verkrijgen. Bij positieve bekrachtiging wordt er gebruik gemaakt van het toevoegen van een appetitieve prikkel, bij negatieve straf wordt de appetitieve prikkel weggehaald.

Voorbeeld: Het paard blijft netjes stilstaan bij het poetsen, om zo een voerbeloning te ontvangen.

Betekenis: Je voegt een appetitieve prikkel toe om gedrag te stimuleren. 

Uitleg: Bij positieve bekrachtiging voeg je iets bekrachtigend toe, direct nadat je dier gewenst gedrag heeft vertoond. 

Voorbeeld: Je geeft je paard een voerbeloning, nadat hij stil is blijven staan bij het opstappen. 

Betekenis: Je neemt een aversieve prikkel weg om gedrag te stimuleren.

Uitleg: Bij negatieve bekrachtiging haal je een aversieve prikkel weg, om je paard te stimuleren gewenst gedrag te vertonen. 

Voorbeeld: Wanneer je paard vooruit gaat, stop je met het geven van een beenhulp. 

Betekenis: Een consequentie die zorgt voor het verminderen of stoppen van (ongewenst) gedrag.  

Uitleg: Een straf is een consequentie op gedrag, die ervoor zorgt dat dit gedrag wordt gedemotiveerd. Dit zorgt ervoor dat het dier dit gedrag minder vaak gaat vertonen, om zo de straf te ontwijken. Straffen wordt gebruikt om gedrag af te leren.  

Zie ook: Positieve straffen en negatieve straffen

Meer lezen: Wat is het effect van straffen? 

Betekenis: Een vervelende prikkel

Uitleg: Het dier ervaart een aversieve prikkel als vervelend (irritant, pijnlijk of ongemakkelijk) en zal proberen dit te ontwijken. Bij negatieve bekrachtiging wordt er gebruik gemaakt van het weghalen van een aversief bij het tonen van het gewenste gedrag, bij positieve straf voeg je een aversieve prikkel toe bij ongewenst gedrag.

Voorbeeld: Het paard reageert direct wanneer je de zweep erbij pakt, om te voorkomen dat je deze gebruikt.  

Betekenis: Je voegt een aversieve prikkel toe om gedrag af te laten namen.

Uitleg: Bij positieve straf voeg je een vervelende, pijnlijke of irritante prikkel toe om ervoor te zorgen dat je paard stopt met (ongewenst) gedrag.  

Voorbeeld: Wanneer je paard niet reageert op een beenhulp, geef je hem een tik met de zweep, zodat hij stopt met het negeren van je been en wel voorruit gaat.

Betekenis: Je neemt een appetitieve prikkel weg om gedrag af te laten nemen.

Uitleg: Bij negatief straffen neem je iets weg wat je paard leuk vindt, om zo (ongewenst) gedrag te demotiveren.

Voorbeeld: De voerbak weghalen als je paard met zijn hoef blijft schrapen.

Bekrachtigers

Of je nu traditioneel traint of met de clicker, je bent bezig om gedrag te bekrachtigen. Je hebt twee soorten bekrachtigers die je in je training kan inzetten: 

Betekenis:Een ongeconditioneerde bekrachtiger.

Uitleg: Een primaire en ongeconditioneerde bekrachtiger is een bekrachtiger die het dier al vanaf zijn geboorte nodig heeft en kent. Je hoeft het dier niet aan te leren dat deze bekrachtiger fijn en/of positief is

Voorbeeld: Voer, water, schuilplekken, sociaal contact, etc.

Betekenis: Een geconditioneerde bekrachtiger.

Uitleg: Een secundaire en geconditioneerde bekrachtiger is een bekrachtiger die het dier niet al vanaf de geboorte had en/of kent. Een secundaire bekrachtiger leidt naar een primaire bekrachtiger en wordt aangeleerd.

Voorbeeld: Een clicker (markeringssignaal) die voedselbeloningen aankondigt, werkt als een secundaire bekrachtiger. =

Trainingswoorden

Ondertussen zijn we al aardig de diepte in gedoken over hoe paarden leren en hoe je dit kan beïnvloeden met bekrachtigers en bestraffers. In dit rijtje vind je woorden die relevant zijn wanneer je clickertraint: 

Betekenis: Een geconditioneerde prikkel, om een reactie uit te lokken bij je dier.

Uitleg: Een cue is een geconditioneerde (=aangeleerde) stimulus waar je dier op kan reageren. Een cue wordt ook wel eens verward met een commando. Echter is een cue een vrijblijvende vraag naar je dier om te reageren, zonder (negatieve) consequenties.

Voorbeeld: Fluiten om je paard te roepen (en te laten komen) of ‘ho’ zeggen, waarna je paard stilstaat en wordt beloond.    

Betekenis: Een markeersignaal ‘markeert’ het gewenste gedrag.

Uitleg: Bij een markeersignaal kan je het exacte gedrag markeren dat je vaker wilt zien, alsof je er een foto van maakt. Vooral noodzakelijk bij actievere oefeningen, waarbij je anders pas een beloning zou kunnen geven na het gedrag. Een paard middenin de galop kan je moeilijk direct brokjes toeschuiven.

Voorbeeld: Een clicker is een ideaal markeersignaal om (gewenst) gedrag te markeren, wat je daarna beloont.

Meer lezen: Wat is clickertraining? 

Betekenis: Recht om zelf te bepalen wat je doet (zelfbeschikking).

Uitleg: Het dier heeft het recht om over zijn eigen lichaam en handelen te beslissen. Bij een training waar het dier autonomie ervaart, heeft het dier keuzevrijheid.  

Voorbeeld: Je paard mag zelf de keuze maken om de training te pauzeren of te stoppen, zonder (vervelende) consequentie die hem weer terug aan het werk zet.  

Meer lezen: laat je paard niet winnen

Betekenis: Hoe motiverend een beloning is voor je dier.

Uitleg: De beloningswaarde heeft te maken met hoe leuk/lekker/fijn je paard de beloning vindt. Zo is een beloning met een lage beloningswaarde minder motiverend (en boeiend/speciaal/lekker) dan een beloning met een hoge(re) beloningswaarde.

Voorbeeld: Bij veel paarden zal een wortel een hogere beloningswaarde hebben, dan een hooibrokje.

Meer lezen: Zo kies je de juiste voerbeloning

Betekenis: Een bekrachtiging met een hoge beloningswaarde.

Uitleg: Na een buitengewoon goed uitgevoerde oefening, om het einde van de training te markeren of gewoon omdat het goed gaat kan je je paard een jackpot beloning geven. Deze beloning is voor je paard extra vergeleken met zijn normale beloning. Zo kan je iets geven met een hogere beloningswaarde of meer dan normaal.

Voorbeeld: Als jackpot geef ik Floortje een paar stukjes wortel.

Heeft deze lijst je geholpen met de meest voorkomende woorden wanneer je traint met positieve bekrachtiging? Binnenkort komt er meer! Amber en ik zijn ook nog bezig met een clickertraining woordenboek voor advanced clickertrainers, een woordenlijst voor het trainen met beweging en/of Intrinzen en een woordenlijst voor de meest belangrijke voorwerpen en oefeningen bij het clickertrainen. 

Amber

Amber is trotse eigenaresse van Lucky en traint enthousiast met +R en Intrinzen. Op haar Instragram deelt ze waardevolle content over +R training, huisvesting en hoeven.

All Posts

Je kan Amber hier volgen op Instagram: 

Geïnspireerd door deze blog? Help mij dan door deze blog te delen met stalgenoten! 

Interessant leesvoer:

Alles over deze blog:

Inhoudsopgave

Blog categorieën:

Meer over de auteur:

Net binnen & uitgepakt:

Blogs

Alles over clickertraining, de leertheorie en de emoties van je paard!

Agenda

In deze agenda vindt je alle +R evenementen in Nederland en België

Webshop

De place-to-be voor alle clicker producten. Nu online!

Community

Lezen en zien hoe andere mensen hun paarden trainen? Kijk rond in de +R community!

Blog categorieën:

Meer over de auteur:

Nu in de webshop: